همشهری نوشته است: با افزایش نرخ بازده اسناد خزانه بانکی، حجم تقاضا در بازار اسناد خزانه اسلامی افزایش و در سایر بازارها کاهش یافته و منجر به افت شدید تمایل برای خرید سهام در بورس شده است.
به گزارش شلمچه نیوز به نقل از همشهری، روز دوشنبه ارزش کل معاملات بورس و فرابورس جمعا به ۱۹۴میلیارد تومان رسید و این کمترین مقدار معاملات روزانه سهام از ابتدای سال تاکنون بود. ارزش روزانه معاملات بازار سهام ازجمله مهم‌ترین نماگرهای بازار سهام است که نشان می‌دهد تمایل برای خرید سهام در بورس چقدر است. در عین حال در همین مدت با وجود اینکه شاخص کل بورس تهران با رشد مواجه شده است اما اغلب سهام شرکت‌های حاضر در بورس با نزول قیمت مواجه شده‌اند، به‌طوری که در برخی روزها حتی قیمت سهام ۸۵درصد از شرکت‌های بورس کاهش یافته است.
در عین حال آمارها نشان می‌دهد که به‌دنبال افزایش تقاضا برای خرید اوراق سخاب در شبکه بانکی حجم تقاضا برای خرید اسناد خزانه اسلامی در فرابورس هم در حال افزایش است به‌طوری‌که تعداد کدهای معاملاتی صادر شده در تیرماه امسال نسبت به‌مدت مشابه سال قبل دست‌کم ۲۹۰درصد افزایش یافته است.
کاهش بازده بازارها
به اعتقاد تحلیلگران علت این موضوع انتشار اوراق سخاب یا اسناد خزانه بانکی است و این اوراق نرخ بازده کل بازار سهام را کاهش داده است. مطابق قانون هر نوع اوراق بهاداری باید با مجوز سازمان بورس و عموما از طریق بورس انجام شود اما دولت از سال قبل به بهانه اعتراض برخی فعالان بازار سهام عرضه این اوراق را به خارج از بورس منتقل کرد. اما ماجرا چیز دیگری است. علت انتقال معاملات این اوراق به خارج از فرابورس این است که دولت حاضر نشده است هزینه بازارگردانی این اوراق را بپذیرد.
اگر منتشرکنندگان اوراق ضوابط و شرایط سازمان بورس را می‌پذیرفتند و هزینه بازارگردانی اوراق را متقبل می‌شدند بازارگردان می‌توانست دامنه بازده اوراق را محدود و از تبعات منفی آن جلوگیری کند.کارشناسان در طول ۱۰روز گذشته بارها هشدار داده‌اند که حتی سپرده‌گذاری در بانک‌ها نیز تحت‌تأثیر بازده این اوراق قرار خواهد گرفت و برای شفاف‌سازی و کنترل قیمت، این اوراق باید به همراه یک بازارگردان در فرابورس مورد مبادله قرار بگیرد چرا که وقتی اوراقی بدون ریسک با بازده ۳۵درصدی در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد، هیچ سرمایه‌ای به سمت بازار سهام و سایر بازارها سوق پیدا نخواهد کرد.
سود ۳۲درصدی
هم‌اکنون نرخ سود سخاب (اسناد خزانه اسلامی بانکی)به ۳۲درصد رسیده است و حتی نرخ بازده برخی از این اوراق با نرخ بهره۳۵تا ۴۰درصد مبادله می‌شود. این رویه نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده است.اوراق خزانه به معنی این است که دولت بدهی قطعی‌شده‌اش را به یک سال دیگر موکول می‌کند،
در نتیجه پیمانکارانی که بابت طلبشان از دولت این اوراق را دریافت می‌کنند هم باید بدهی‌شان به کارگران و مهندسان پروژه و همچنین سازمان تأمین اجتماعی و امور مالیاتی را یک سال دیگر به تعویق بیندازند. اما به‌دلیل اینکه تعویق بدهی‌های سازمان‌های تأمین اجتماعی و مالیاتی عموما شدنی نیست این تعویق در بازپرداخت بدهی‌ها به کارگران که از کمترین امتیازات قانونی برخوردارند منتقل می‌شود.
به‌طور کل یک پیمانکار دست‌کم یک‌چهارم از اصل مبلغ طلب‌اش از دولت را به‌دلیل نرخ تنزیل این اوراق از دست می‌دهد. از طرف دیگر دریافت اصل بدهی در زمان سررسید اوراق، هم با توجه به افزایش معوقات و جریمه دیرکرد و هم با توجه به نرخ تورم، دیگر ارزش سال قبل از آن را ندارد.
بنابراین پیمانکار مجبور است برای پرداخت حقوق کارگران و مهندسان پروژه، اوراق را با نرخ تنزیل بالا در بازار نقد کند. به بیان بهتر پیمانکاران برای دستیابی به پول نقد مجبور می‌شوند این اوراق با یک زیان هنگفت در بازا ثانویه بفروشند تا بخشی از کمبود منابع مالی‌شان ناشی از رکود اقتصادی را جبران کنند.
افزایش صدور کد معاملاتی اسناد خزانه در بازار سرمایه
معاونت عملیات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی از افزایش صدور کدهای معاملاتی اسناد خزانه اسلامی در بازار سرمایه خبر داد.شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تیرماه امسال تعداد ۱۳۳۴کد معاملاتی اسناد خزانه اسلامی صادر کرد که نسبت به‌مدت مشابه سال قبل، شاهد رشد حدود سه برابری در صدور این کدها در بازار سرمایه بودیم.
اسناد خزانه اسلامی، اوراق بهادار بانامی است که دولت به‌منظورتسویه بدهی‌های خود بابت طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای با قیمت اسمی و سررسید معین به طلبکاران غیردولتی واگذار می‌کند. اسناد خزانه توسط دولت به رقمی کمتر از قیمت اسمی به خریداران فروخته شده و از منابع مالی حاصل از فروش،
بدهی‌های دولت پرداخت می‌شود اما به‌دلیل اشکالات فقهی وارد بر این روش، دولت جمهوری اسلامی ایران، این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبکاران غیردولتی واگذار می‌کند. دارنده اوراق درصورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران به فروش می‌رساند. نخستین اسناد خزانه اسلامی در حجم ۴۰۰هزار برگه مهرماه سال ۱۳۹۴در فرابورس عرضه شد که شرکت سپرده‌گذاری مسئولیت صدور کد و تسویه این اسناد را برعهده داشت.